“ သစၥာအိမ္ ”

မိတ္ေကာင္း ေဆြေကာင္း

“ေလာကမွာ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းရွိဖုိ႔လုိတယ္” လုိ႔ လူေတြကေျပာေလ့ရွိၾကတယ္။
သုိ႔ေသာ္ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းဆုိတာ ဘယ္လုိပုဂၢဳိလ္မ်ဳိးလဲ၊ ဘယ္လုိပုဂၢဳိလ္မ်ဳိးသာ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းလဲဆုိတာ သိဖုိ႔ အေရးႀကီးတယ္။ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းရဲ႕အ ဓိပၸာယ္ကုိ ေဖာ္ထုတ္တဲ့အခါမွာ လဲြေခ်ာ္မႈေတြ ရွိေကာင္းရွိႏုိင္တယ္။ သုိ႔မဟုတ္ မိတ္
ေကာင္းေဆြေကာင္းကုိ သရုပ္ေဖာ္တဲ့အခါမွာ မျပည့္စုံတာေတြရွိႏုိင္တယ္ေပါ့။ 
မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္း လုိအပ္တယ္ဆုိတာကုိေတာ့ လူတုိင္းလက္ခံတယ္။ ဘယ္လုိ
ပုဂၢဳိလ္မ်ဳိးဟာ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းလဲဆုိတာက်ေတာ့ လူတုိင္းမသိႏုိင္ ဘူးေပါ့။

        မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္း လုိအပ္တယ္ဆုိတာ ဘယ္အတုိင္းအတာအထိ လုိအပ္သလဲ
ဆုိတာ သိရေအာင္ ျမတ္စြာဘုရားသခင္ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့တဲ့ ေဒသနာ
ေတာ္ေတြကုိ ေလ့လာ ၾကည့္ၾကရမယ္။

       ဘ၀ႀကီးပြားတုိးတက္ေရးအတြက္ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းလုိအပ္တာပဲ။ ဘ၀သံသ
ရာ၀ဋ္မွ လြတ္ေျမာက္ၿပီး နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကုိ မ်က္ေမာက္ျပဳဖုိ႔အတြက္လည္း မိတ္ေကာင္း
ေဆြေကာင္း လုိအပ္တာပဲ။ ေလာကီေရးရာကိစၥမွာျဖစ္ျဖစ္၊ ေလာကုတၱရာေရး ကိစၥမွာျဖစ္
ျဖစ္ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းဟာ အင္မတန္မွ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္း က႑မွာရွိတယ္။

ႀကီးပြားတုိးတက္ဖုိ႔ အဂၤါႏွစ္ရပ္ 
       ျမတ္စြာဘုရားက ႀကီးပြားတုိးတက္ဖုိ႔အတြက္ အဂၤါႏွစ္ခ်က္ ေဖာ္ျပထားတာရွိတယ္။
 ေလာက သံသရာႏွစ္ျဖာႀကီးပြားေရးအတြက္ -
(၁) မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းရွိရမယ္။ ဒါက အျပင္ဘက္ အေၾကာင္းတရား External 
Condition ေပါ့။
(၂) ေယာနိေသာ မနသိကာရ- မွန္မွန္ကန္ကန္ ႏွလုံးသြင္းဆင္ျခင္တတ္မႈ။ ဒါက အတြင္း
ဘက္ အေၾကာင္းတရား Internal Condition ေပါ့။ အျပင္အေၾကာင္းေတြက ဘယ္ေလာက္
ေကာင္းေကာင္း ေယာနိေသာ မနသိကာရ ဆုိတဲ့ အတြင္းအေၾကာင္း Internal Condition 
မေကာင္းဘူး ဆုိရင္ ႀကီးပြားတုိးတက္မႈ မရႏုိင္ဘူး။ အတြင္းအျပင္ ဘက္စုံေကာင္းဖုိ႔ လုိအပ္ တယ္လုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားက ေဟာတယ္။
                                  အတြင္းနဲ႔အျပင္ အေၾကာင္းႏွစ္ခု  
ေနရာတုိင္းမွာ ျမတ္စြာဘုရားဟာ အေၾကာင္းကုိ ႏွစ္ခုႏွစ္ခု ေဟာေလ့ရွိပါတယ္။ ေသေသ
ခ်ာခ်ာ သတိထားၾကည့္ရင္ သိႏုိင္တယ္။ External Condition, Internal Condition-
အျပင္ဘက္က အေၾကာင္းတရာ၊ အတြင္းဘက္က အေၾကာင္းတရား။ အတြင္းနဲ႔အျပင္ ဒီ
အေၾကာင္းႏွစ္ခု ေပါင္းစပ္ၿပီးမွ အက်ဳိးတရား ထုတ္လုပ္လုိ႔ရတယ္။ ဒါသိပ္သဘာ၀က်
တယ္။

ဆုိပါစုိ႔၊ ဘုန္းႀကီးတုိ႔တေတြ ေန႔စဥ္စားေနတဲ့ အစာအာဟာရပဲၾကည့္ေလ။ ခႏၶာကုိယ္က
က်န္းမာမႈလုိ႔ ကံေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ၾသဇာလုိ႔ေခၚရတဲ့ အတြင္းအာဟာရရုုပ္က အေျခအေန
ေကာင္းဖုိ႔လုိတယ္။ အျပင္ဘက္က စားလုိက္တဲ့ အစာထဲမွာပါလာတဲ့ ဗဟိဒၶၾသဇာ External
nutriment, အဲ့ဒီႏွစ္ခု ေပါင္းသပ္ လုိက္တဲ့အခါက်ေတာ့မွ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕လုိအပ္ခ်က္ကုိ ျဖည့္ ဆည္းေပးႏုိင္တယ္။

ဒါေၾကာင့္မုိ႔ အျပင္အစားအစာလည္း လုိအပ္တယ္။ အတြင္းက က်န္းမာေရးအေျခအေန
ေကာင္းဖုိ႔ လည္း လုိအပ္တယ္။ က်န္းမာေရးအေျခအေန မေကာင္းတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ကုိ ဘယ္
ေလာက္ အစာေကၽြးေနေန တုိးတက္ေကာင္းမြန္လာမွာ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ ေအး .. အဲ့ဒါ
ေၾကာင့္မုိ႔ အတြင္းအျပင္ႏွစ္မ်ဳိး ေနရာတကာမွာ လုိအပ္တယ္ဆုိတာ အင္မတန္မွ လက္
ေတြ႔က်တယ္။ ထုိ႔အတူပဲ အျပင္ဘက္က မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္း ရွိရမယ္။ အတြင္းလူ ကုိယ္တုိင္မွန္ကန္တဲ့ ႏွလုံးသြင္းတရားရွိရမယ္။အဲဒီႏွစ္ခုေပါင္းစပ္ၿပီဆုိရင္ ေကာင္းက်ဳိး ခ်မ္း သာေတြရႏုိင္တယ္။

အျပန္အားျဖင့္ နားလည္ရမွာက အျပင္ဘက္က မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းမရွိဘူး၊ ကုိယ္
ကုိယ္တုိင္ကလည္း ေယာနိေသာ မနသိကာရ လုိ႔ေခၚတဲ့ မွန္ကန္စြာ ေတြးေတာဆင္ျခင္
တတ္မႈ မရွိဘူးဆုိရင္ အက်ဳိးဆုတ္ယုတ္လိမ့္မယ္ေပါ့။

မေကာင္းက်ဳိးေတြျဖစ္ဖုိ႔ အေျခခံအားျဖင့္ ဒီအေၾကာင္းတရားေတြပဲ။ ေကာင္းက်ဳိးေတြရဖုိ႔
ဟာလည္း အေျခခံအားျဖင့္ ဒီအေၾကာင္းႏွစ္ခုပဲ။ အတြင္းနဲ႔အျပင္ အေၾကာင္းတရားႏွစ္ရပ္
ေပါင္းစပ္ၿပီးတဲ့အခါမွ အက်ဳိးတခုျဖစ္ေပၚတာ“မိစၧာဒိ႒ိျဖစ္မႈ၊သမၼာဒိ႒ိျဖစ္မႈ”နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး
ေတာ့လည္း ျမတ္စြာဘုရားက ဒီလုိပဲ ေဟာထားတာရွိတယ္။ 
                 
                                        မိစၧာဒိ႒ိျဖစ္မႈနဲ႔ သမၼာဒိ႒ိျဖစ္မႈ
   နမူနာယူၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ နားလည္ဖုိ႔အတြက္ ေျပာၾကရေအာင္။ လူတေယာက္
အေတြး အေခၚေတြ မွားသြားေအာင္၊ အယူအဆေတြ မွားသြားေအာင္၊ မွားယြင္းတဲ့ အေတြး
အေခၚေတြ ရသြားေအာင္ အေၾကာင္း ဘယ္ႏွစ္မ်ဳိးရွိလဲဆုိရင္ ႏွစ္မ်ဳိးရွိတယ္တဲ့။

          ပရေတာေဃာသ =သူတပါးထံမွေဟာေျပာပုိ႔ခ်တဲ့ အသံေတြ၊ ဒါအျပင္ဘက္က အ
ေၾကာင္းတရားပဲ။ အေယာနိေသာ မနသိကာရ = ကုိယ္တုိင္က မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆင္ျခင္
ႏွလုံးသြင္းမႈ မရွိဘူး၊ အတြင္းပုိင္း ဆုိင္ရာအေၾကာင္း၊ အျပင္ဘက္ကလည္း မမွန္ကန္တဲ့
ေဟာေျပာခ်က္ေတြကုိ နားေထာင္မယ္။ ကုိယ့္ရဲ႕ ႏွလုံးသြင္းမႈကလည္း မွန္ကန္မႈမရွိဘူးဆုိ
ရင္ ဒီပုဂၢဳိလ္ဟာ မိစၧာဒိ႒ိျဖစ္သြားတာပဲ။ ဒါ မိစၧာဒိ႒ိျဖစ္ျခင္း အေၾကာင္းပဲ။

      သမၼာဒိ႒ိ-မွန္ကန္တန္အျမင္ရဖုိ႔ဆုိတဲ့ ေနရာမွာလည္း အတြင္းအေၾကာင္းနဲ႔ အျပင္ အ
ေၾကာင္းႏွစ္ခု ေပါင္းစပ္ထားတာပဲ။ ပရေတာေဃာသ-မွန္မွန္ကန္ကန္ေဟာေျပာပုိ႔ခ်တဲ့ တ
ရားဓမၼအသံကုိ ၾကားနာမႈက အျပင္အေၾကာင္း၊ေယာနိေသာမနသိကာရ-အသိဉာဏ္နဲ႔ ဆင္
ျခင္စဥ္းစားႏုိင္မႈက အတြင္းအေၾကာင္း။ အဲ့ဒီအေၾကာင္းႏွစ္ခုေပါင္းစပ္လုိက္တဲ့အခါ သမၼာ
ဒိ႒ိ လုိ႔ေခၚတဲ့ မွန္ကန္တဲ့ အျမင္တခု ရွိလာႏုိင္တယ္။

  အရင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ျမတ္ ေသာတာပန္ျဖစ္ပုံၾကည့္ဦး။ သူ႔ဘာသာျဖစ္သြားတာ မ ဟုတ္ဘူး။အရွင္သာရိပုတၱရာအေလာင္းဟာ ပင္ကုိယ္အေနအထားက အင္မတန္ ဉာဏ္ထက္
တဲ့ ပုဂၢဳိလ္ပဲ။ ရဟန္း ျဖစ္လာမွ ဉာဏ္ထက္တာမဟုတ္ဘူး။ ေမြးကတည္းက Intelligent
ဉာဏ္ထက္တဲ့ပုဂၢဳိလ္ပဲ။သုိ႔ေသာ္ အျပင္ဘက္က အေၾကာင္းတခု လုိေနသည့္အတြက္ေၾကာင့္
အမွန္တရားကုိ လုိက္ရွာတာ အေတာ္ၾကာေအာင္ မေတြ႔ႏိုင္ဘူး။

   ၾကည့္ -  ဘာေၾကာင့္လဲ၊ အတြင္းအေၾကာင္းရွိေသာ္လည္း အျပင္အေၾကာင္းတရားက အ
ေထာက္အပံ့မေပးေသးဘူး။ အရွင္အႆဇိနဲ႔ေတြ႔တဲ့အခါ ဗုဒၶ၀ါဒကုိ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ၿပီး ယခုလုိ ရွင္းျပလုိက္တယ္။
“ေယ ဓမၼာ ေဟတုပၸဘ၀ါ၊ ေတသံ ေဟတုံ တထာဂေတာ”
“သဘာ၀တရားေတြဟာ အေၾကာင္းကုိ အေျခခံတာျဖစ္တယ္။ အဲဒီတရားေတြရဲ႕အေၾကာင္း
ရင္း အစစ္မွန္ကုိ ျမတ္စြာဘုရားကေဟာတယ္” အဲဒီအေၾကာင္းေတြ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားလုိ႔ရွိရင္
အက်ဳိးတရားေတြ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားတယ္ ဆုိတာကုိလည္းပဲ ျမတ္စြာဘုရားေဟာတယ္။ ခ်ဳပ္
ၿငိမ္းတဲ့ နည္းလမ္းေတြကုိလည္း ေဟာတယ္လုိ႔ သစၥာေလးပါးကုိ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေျပာလုိက္တာ
ဒုကၡနဲ႔ သမုဒယ ဒီႏွစ္ခု နာလုိက္တာနဲ႔ အရွင္သာရိပုတၱရာ အေလာင္းဟာ ေသာတာပန္
ပုဂၢဳိလ္ျဖစ္သြားတယ္။

“ပရေတာေဃာသ” လုိ႔ေခၚတဲ့ မွန္ကန္တဲ့ တရားသံက ျပင္ပအေၾကာင္းတရား။မိမိကုိယ္၌က အသိဉာဏ္ရွိတယ္၊မွန္မွန္ကန္ကန္ စဥ္းစားတတ္တယ္ဆုိတဲ့ ေယာနိေသာမနသိကာရက အ
တြင္း အေၾကာင္းတရား External Condition အခ်ဳိးညီညီ ေပါင္းစပ္လုိက္တဲ့
အခါ ေသာတာပန္အဆင့္ ေရာက္သြားတာ။ သံသယေတြ ကင္းသြားတယ္။ မွန္ကန္တဲ့အျမင္ တခုရသြားတယ္။  ဒါဆုိရင္ မိတ္ေကာင္း ေဆြေကာင္းဟာ ဘယ္ေလာက္အေရးႀကီးတယ္ဆုိ
တာ မထင္ရွားေပဘူးလား။

    သံသရာခရီးမွာ ေလွ်ာက္လွမ္းေနၾကတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြအတြက္ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းဆုိ
တာ အင္မတန္မွ အေရးႀကီးတယ္။ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းအေရးႀကီးသလုိ မိမိကုိယ္တုိင္
ကလည္း ေယာနိေသာ မနသိကာရ = (Wise attention) မွန္မွန္ကန္ကန္စဥ္းစားတတ္မႈ ကုိယ္ပုိင္အသိဉာဏ္ရွိဖုိ႔ကလည္း လုိအပ္ေသးတယ္။ အဲဒီအေျခအေနႏွစ္ရပ္ ဟန္ခ်က္ညီညီ
မိမိတုိ႔သႏၲာန္မွာ ရွိၿပီဆုိရင္ ေလာက ႀကီးပြားေရးပဲလုပ္လုပ္၊နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳဖုိ႔တရား
ဓမၼပဲက်င့္က်င့္ ဒီပုဂၢဳိလ္ဟာ ေအာင္ျမင္မွာ ေသခ်ာတယ္။
    အဲဒီေတာ့ ဘုန္းႀကီးတုိ႔တေတြ အက်ဳိးကုိ လုိခ်င္လုိ႔ရွိရင္ အေၾကာင္းကုိ ဆည္းပူးရတယ္။
အက်ဳိးကုိ မွန္းေမွ်ာ္ၿပီး အေၾကာင္းတရားကုိ နားမလည္ဘူးဆုိရင္ ရပါမလား၊မရဘူး။ အ
လင္းေရာင္ လုိခ်င္လုိ႔ရွိရင္ လွ်ပ္စစ္မီးျဖစ္ေစ၊ ဖေယာင္းတုိင္မီးျဖစ္ေစ တခုခုထြန္းရမယ္မ
ဟုတ္လား။ အလင္းေရာင္ တုိက္ရုိက္ယူလုိ႔ ရတာမဟုတ္ဘူး။ အလင္းရျခင္းရဲ႕အေၾကာင္း
တခုကုိ ရွာေဖြရတာပဲ။ ထုိ႔အတူပဲ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာကုိ ရခ်င္ၿပီဆုိလုိ႔ရွိရင္ ေကာင္းက်ဳိး
ခ်မ္းသာ ရႏိုင္တဲ့အေၾကာင္း တရားေတြ လုပ္ဖုိ႔လုိတယ္။ မလုပ္ဘဲနဲ႔ ဘာမွျဖစ္မလာဘူး။

  ေလာကလူေတြၾကည့္ေလ.. မ်က္စိက ေကာင္းတာ၊လွတာေလး၊ ႏွစ္သက္စရာေလး ျမင္
လုိက္လုိ႔ရွိရင္ ဟယ္-မဂၤလာရွိလုိက္တာ ေျပာၾကတယ္မဟုတ္လား။ နားက သာယာတဲ့အသံ
ေလး ၾကားလုိက္ရင္လည္း ဟယ္-မဂၤလာရွိလုိက္တာ။ဒါ ဒီကေန႔ ေလာကလူေတြ ေျပာေနၾက
တဲ့ မဂၤလာေနာ္။ ျမတ္စြာဘုရားက အဲဒီလုိမဟုတ္ဘူး။ ေကာင္းတာေလးျမင္တာနဲ႔ မဂၤလာ ရွိ တယ္လုိ႔မေဟာပါဘူး။
ေကာင္းတဲ့အသံေလးၾကားရရုံနဲ႔ မဂၤလာရွိတယ္လုိ႔ မေဟာဘူး။မဂၤလာရွိတယ္ဆုိတာ လူမုိက္
ကုိ မေပါင္းတာ မဂၤလာရွိတယ္။ ပညာရွိ လူသူေတာ္ေကာင္းကုိ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံတာ မဂၤ
လာရွိတယ္လုိ႔ (၃၈)ျဖာ မဂၤလာတရားကုိ ေဟာသြားတာ။ မဂၤလာမွန္သမွ် အေၾကာင္းတရား
ေတြခ်ည္းပဲ။ ဒါေတြလုပ္လုိ႔ ေျပာတာေနာ္။ လုပ္ရမွာနဲ႔ မလုပ္ရမွာ ဒီႏွစ္ခုပဲ ေျပာသြားတာ။

“အာရတီ ၀ိရတီ ပါပါ၊ မဇၨပါနာ စ သံယေမာ” 
မလုပ္ရမည့္ဟာေတြကုိ ေျပာထားတာေနာ္။ အာရတီ ၀ိရတီ ပါပါ- မေကာင္းတာေတြေရွာင္
တဲ့ မဇၨါနာ စ သံယေမာ- အရက္ေသစာ,ဘီယာ ဒါေတြမေသာက္နဲ႔တဲ့။

ေဟာ… ကုိယ္က ဒါေတြ မေရွာင္ဘူး၊ မဂၤလာရွိပါမလား၊ မရွိႏုိင္ဘူး။ မဂၤလာဆုိတာ ဘာလဲဆုိ
ရင္ ဘ၀မွာ ေအာင္ျမင္ႀကီးပြားမႈနဲ႔ ခ်မ္းသာသုခ ရရွိမႈဟာ မဂၤလာပဲ။ အဲဒီ မဂၤလာေတြကုိ ရ
ခ်င္ရင္ မဂၤလာရေၾကာင္းတရားေတြကုိ ဆည္းပူး အားထုတ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ယခုဒီမွာလည္း
ပဲ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းဆုိတာ အေၾကာင္းတခုပဲ။ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္
ၿပီး သံယုတၱနိကာယ္သုတၱန္ တခုမွာ အရွင္အာနႏၵာ စဥ္းစားၾကည့္ပုံ ျပပထားတယ္။ အရွင္
အာနႏၵာ စဥ္းစားပုံက ေလာကလူေတြ စဥ္းစားပုံနဲ႔ တူတယ္။

ေလာကလူေတြစဥ္းစားတာ ဘယ္လုိစဥ္းစားလဲဆုိရင္ ေအး..ဆရာသမားကလည္းသင္တာပဲ။
ဒါေပမဲ့ ငါကုိယ္တုိင္လည္း ႀကဳိးစားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဆရာသမားရဲ႕ အေထာက္အပံ့က (၅၀)
ရာခုိင္ႏႈန္း။ ငါ့ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈႀကီးပြားမႈမွာ ဆရာနဲ႔ငါဟာ (၅၀+၅၀)ပဲလုိ႔ ဒီလုိေျပာၾကတယ္။

တခါတုန္းက အရွင္အာနႏၵာ ေတြးပုံဟာ ေလာကလူသားေတြေတြးပုံနဲ႔ သြားတူတယ္။ သူက ဘယ္လုိျမတ္စြာဘုရားကုိ ေလွ်ာက္လဲဆုိေတာ့ “အရွင္ဘုရားတဲ့၊ ေဟာဒီ ျဗာဟၼစရိယ-ျမတ္
ေသာအက်င့္ က်င့္ႏုိင္ဖုိ႔၊ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကုိ မ်က္ေမာက္ျပဳဖုိ႔ဆုိတဲ့ကိစၥမွာ ‘ကလ်ာဏမိတၱ’
ဆုိတဲ့ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းဟာ တ၀က္ေလာက္ အက်ဳိးျပဳႏုိင္ပါတယ္” ဘရားကုိ ဒီလုိ
ေလွ်ာက္တယ္။ (၅၀) ပဲ၊ ရာႏႈန္းအျပည့္ မဟုတ္ဘူး။ ရာႏႈန္း(၅၀) ။

အရွင္အာနႏၵာက အဲဒီလုိေလွ်ာက္ေတာ့ျမတ္စြာဘုရားက မိန္႔တယ္။“အာနႏၵာ၊ အဲဒီလုိမေျပာ
နဲ႔”တဲ့။ “မင္းေျပာတာ မမွန္ဘူး၊ မဟုတ္ဘူး” တဲ့။ “ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ က်င့္ၿပီး ထူးျခားတဲ့ 
တရားဓမၼကုိ ရတယ္ ဆုိတဲ့ဟာ ရာႏႈန္း (၁၀၀) အျပည့္၊ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းေတြရဲ႕ အ
က်ဳိးျပဳမႈပဲ” တဲ့။ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းက ဘယ္ေလာက္အေရးႀကီးတယ္ဆုိတာ သိသာပါ တယ္။ ျမတ္စြာဘုရားက ဘာ အေထာက္အထားျပတုန္း ဆုိလုိ႔ရွိရင္ “ကဲ၊ မင္းစဥ္းစားၾကည့္
အာနႏၵာ၊ ငါဘုရား မပြင့္ဘူး ဆုိလုိ႔ရွိရင္ အခုလုိ တရားေတြ သိခြင့္ရပါ့မလား၊ မရဘူး” ဘုရား
ပြင့္လုိ႔ တရားေဟာလုိ႔ ဒါေတြကုိ သိရတာဆုိေတာ့ ဒီ သိရတဲ့အသိဟာ အကုန္လုံး ဘုရားရွင္
ေပၚမွာ ရာႏႈန္းအျပည့္ တည္ေနတာပဲ။ အရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ျမတ္ကုိၾကည့္ေလ။ မိတ္
ေကာင္း ေဆြေကာင္းကုိ ရွာမေတြ႔ႏိုင္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ အမတ ဆုိတဲ့တရားကုိ ရွာတာ
ရွာလုိ႔မေတြ႔ဘူး။ အရွင္အႆဇိနဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါက်မွ အမတတရားေတြကုိ ေတြ႔တယ္။ ဒါဟာ
ရာႏႈန္းျပည့္ အႆဇိမပါဘူး ဆုိလုိ႔ရွိရင္ လုံးဝ မသိႏုိင္ဘူးေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားက မိတ္ေဆြေကာင္းဟာ ရာႏႈန္းျပည့္ အက်ဳိးျပဳတယ္လုိ႔ ေဟာေတာ္မႈတယ္။

ဘုရားမပြင့္ဘူး ဆုိလုိ႔ရွိရင္၊ ဘုရားရဲ႕တရားမနာရလုိ႔ရွိရင္ သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲထဲမွာ ဒုကၡ
ေရာက္ေနၾကတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြ ဇရာတရားကလည္း မလြတ္ႏုိင္ဘူး။ မရဏတရားကလည္း
မလြတ္ႏုိင္ဘူး။ဘုရားေဟာၾကားတဲ့ တရားကုိ နာရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဇရာမရဏမွ လြတ္
ၾကရတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ရာႏႈန္းျပည့္ အက်ဳိးျပဳတယ္။
သုတၱန္တခုမွာ အရွင္သာရိပုတၱရာက ဒီစကားမ်ဳိးကုိ ျမတ္စြာဘုရားအား ေလွ်ာက္ဖူးတယ္။ အရွင္သာရိပုတၱရာဆုိတာကေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားၿပီးရင္ ဉာဏ္ပညာအထက္ဆုံးပုဂၢဳိလ္။သူ
ျမင္တာက ျမတ္စြာဘုရား ျမင္သလုိပဲျမင္တယ္။ ေလာကလူသားေတြလုိ မျမင္ဘူး။ ျမတ္
ေသာအက်င့္ကုိ က်င့္ဖုိ႔၊တရားထူး တရားျမတ္ရဖုိ႔ဆုိတဲ့ေနရာမွာ ကလ်ာဏမိတၱဟာ လုံးဝ
ရာႏႈန္းျပည့္ အက်ဳိးျပဳပါတယ္ဘုရားလုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားကုိေလွ်ာက္ေတ့ာ ျမတ္စြာဘုရားက
မွန္တယ္တဲ့။

အဲဒါကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳမယ့္အေရးမွာ ကလ်ာဏမိတၱ ဆုိတဲ့ မိတ္ေကာင္း ေဆြေကာင္းရွိဖုိ႔ ဘယ္ေလာက္အေရးႀကီးတယ္ဆုိတာ ထင္ရွားတယ္။ အင္မ
တန္မွ အေရးႀကီးတယ္လုိ႔ ေျပာရမွာပဲေနာ္။ အဲဒီလုိ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာလုိ႔ သံသရာ၀ဋ္က လြတ္
ေျမာက္တဲ့ ခ်မ္းသာသုခမ်ဳိးရဖုိ႔ ကလ်ာဏမိတၱဟာ အေရးႀကီးေသးတယ္။

ဒီေလာက္အေရးပါတဲ့ ကိစၥေတာင္ ကလ်ာဏမိတၱ ပါရေသးတယ္။ သာမန္ေလာကီေရး
ကိစၥေတြမွာလည္း ကလ်ာဏမိတၱက အက်ဳိးျပဳမယ္ဆုိတာ အင္မတန္မွ ထင္ရွားတယ္။
ဒါေၾကာင့္မို႔ မိတ္ေကာင္း ေဆြေကာင္းရွိဖုိ႔ လုိတယ္ဆုိတာ အားလုံးလက္ခံတယ္။မိတ္
ေကာင္းေဆြေကာင္း ေပါင္းသင္းရမယ္လုိ႔ အသိဉာဏ္ရွိတဲ့လူတုိင္းက လက္ခံတယ္။

သို႔ေသာ္ ကုိယ္ေပါင္းေနတဲ့ မိတ္ေဆြဟာ တကယ္ မိတ္ေကာင္းလား ေဆြေကာင္းလား ဆုိ
တာ လူတုိင္းမသိႏုိင္ဘူး။ မိတ္ေကာင္းထင္ၿပိး ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေနၾကတာေတြ အမ်ား
ႀကီးရွိတယ္ေနာ္။မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္း မဟုတ္ဘူး၊သုိ႔ေသာ္ ကုိယ္က မိတ္ေကာင္းေဆြ
ေကာင္း ထင္ေနတယ္။မိတ္ေဆြဆုိတာ အားႀကီးတဲ့ မွီရာ အေၾကာင္းတခုပဲ။“ ဥပနိႆယ
ပစၥေယာ” လုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားက ေဟာထားတာရွိတယ္။

ေအး..မိတ္ေကာင္း ေဆြေကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားက ထုိထုိသုတၱန္မွာ ေဟာ
ထားတာ။ အဲဒီ ထုိထုိ သုတၱန္ေတြမွာ ၾကည့္လုိက္မယ္ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ မိမိတုိ႔အေနနဲ႔ မိတ္
ေကာင္း ေဆြေကာင္းကုိ ေရြးတတ္လာပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီသုတၱန္ေတြကုိ ဖတ္ရႈေလ့လာျခင္း၊
နာယူ မွတ္သားျခင္းျဖင့္“တုိ႔ရဲ႕ပတ္၀န္းက်င္မွာရွိတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြဟာ တုိ႔အတြက္ မိတ္
ေကာင္းေဆြေကာင္းလား”

ကုိယ္က မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္း ရွာတယ္ဆုိရင္ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ကေကာ တဖက္သားရဲ႕ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းျဖစ္ေအာင္ မလုပ္သင့္ဘူးလား။ လုပ္သင့္တယ္ေနာ္။ ေအး..အဲဒီ
အပုိင္းကုိ မေမ့ၾကနဲ႔။ ကုိယ္ကေတာ့ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းနဲ ႔ေပါင္းသင္းခ်င္တယ္။ 
ကုိယ္ေပါင္းတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ရဲ႕ မိမိကုိယ္တုိင္ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းျဖစ္ရမယ္၊ ဟုတ္ရဲ႕လား။ 
Association - ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံေရးဆုိတာ တဖက္သတ္ ၾကည့္လုိ႔မရဘူး။ ႏွစ္ဖက္စလုံး
ၾကည့္ရမယ္။ ႏွစ္ဖက္စလုံး ၾကည့္လုိက္လုိ႔ရွိရင္ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ကလည္း မိတ္ေကာင္း
ေဆြေကာင္းျဖစ္ရမယ္။

                                                   မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္း အကဲခတ္နည္း 

မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားက အဂၤုတၱနိကာယ္မွာ
မိတၱသုတ္ ဆုိၿပီး ေဟာထားတာရွိတယ္။ အဲ့ဒီထဲမွာ ေပါင္းထုိက္တဲ့ မိတ္ေဆြေကာင္းရဲ႕သြင္
ျပင္ လကၡဏာ ေဟာျပထားတယ္။ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းဆုိတာ လူဆုိး လူေကာင္းလုိပဲ၊
ရုပ္ပုံၾကည့္ရုံနဲ႔ သိပါမလား၊ မသိဘူး၊ အေပၚယံၾကည့္ရုံနဲ႔ မသိႏုိင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ငယ္ငယ္ တုန္းက ေျပာၾကတယ္။ လူဆုိးဆုိတာ ခ်ဳိနဲ႔မွ မဟုတ္တာ ဘယ္သိမလဲ၊ ခ်ဳိေပါက္ေနရင္ေတာ့
သိခ်င္သိမယ္။
(ေဒါက္တာနႏၵမာလာဘိဝံသ)