“ သစၥာအိမ္ ”

 စ်ာန္ပ်ံလွ်င္ ရဟႏၱာထင္ေသာ ျပႆနာ

 ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ားစုသည္ ေကာင္းကင္မွ ပ်ံလာေသာ ရဟန္းေတာ္တိုင္းကို
'ရဟႏာၱ'ခ်ည္းထင္တတ္၏။ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ မွတ္သားရမည္မွာ'ေကာင္းကင္မွာ
ပ်ံႏိုင္တိုင္း ရဟႏၱာမဟုတ္၊ ရဟႏာၱတိုင္းလည္း ေကာင္းကင္မွာ မပ်ံႏိုင္'ဟူေသာ
အခ်က္ပင္ျဖစ္၏။ 
ေကာင္းကင္တြင္ ပ်ံႏိုင္ေသာသူသည္ သံုဦးရွိ၏။ ေဆး၊ အင္း၊ ဓာတ္စသည္
ေအာင္ျမင္သျဖင့္ ၀ိဇၨာေဇာ္ဂ်ီ၊ တပသီအခ်ိဳ႕ ေကာင္းကင္တြင္ပ်ံႏိုင္၏။
စ်ာန္အဘိညာဥ္ရေသာ ရဟန္းအခ်ိဳ႕ ေကာင္းကင္တြင္ပ်ံႏိုင္၏။

ယခုအခါ အဝီစိငရဲ၌ က်ခံေနရေသာ' ေဒဝဒတ္ရဟန္း'သည္ သံဃာသင္းခြဲေသာ
ကံကို မျပဳမီ၊ ဘုရားရွင္အား ေသြးစိမ္းတည္ေအာင္ မလုပ္မီက ေကာင္းကင္
ပ်ံႏိုင္ေသာ စ်ာန္အဘိဉာဥ္ရ ရဟန္းတပါးပင္ျဖစ္၏။ ဘုန္းႀကီးခ်င္ေသာ ေလာဘ
(စိတ္ယုတ္မာ)ေၾကာင့္ မဟုတ္တာေတြ ေလွ်ာက္လုပ္မိသသျဖင့္ စ်ာန္ေလွ်ာၿပီး
ေျမမ်ိဳကာ အဝီစိငရဲသို႔ က်ေရာက္ေနျခင္းျဖစ္၏။
စ်ာဥ္အဘိညာဥ္ရေသာ ရဟႏာၱမ်ား ေကာင္းကင္တြင္ ပ်ံႏုိင္ၾက၏။
စ်ာန္ အဘိညာဥ္မရေသာ'သုကၡဝိပႆက ရဟႏာၱ'မ်ားကား ရဟႏာၱျဖစ္ေသာ္
လည္း ေကာင္းကင္တြင္ ပ်ံနုိင္ျခင္း မရွိေခ်။ 

ဆက္၍မွတ္ရမည္မွာ ေကာင္းကင္ပ်ံႏိုင္ျခင္းသည္ စ်ာန္၏ တန္ခိုး မဟုတ္၊
အဘိညာဥ္၏ တန္ခိုးသာျဖစ္သည္။ စ်ာန္ႏွင့္အဘိညာဥ္သည္ မတူေပ။ 
စ်ာန္သည္ တိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္တိုင္း ရႏိုင္ေသာ္လည္း အဘိညာဥ္ကား တိဟိတ္ 
ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္႐ံုႏွင့္ မရ။ အာဟာရဓာတ္ အားေကာင္းၿပီး ကိုယ္ခႏၶာ ေတာင့္တင္း
ခိုင္မာဖို႔လည္း လိုအပ္၏။

စ်ာန္အဂၤါငါးပါး ရွိေသာ ပထမစ်ာန္။
စ်ာန္အဂၤါေလးပါး ရွိေသာ ဒုတိယစ်ာန္။
စ်ာန္အဂၤါသံုးပါး ရွိေသာ တတိယစ်ာန္။
စ်ာန္အဂၤါႏွစ္ပါး ရွိေသာ စတုတၳစ်ာန္။
စ်ာန္အဂၤါတစ္ပါး ရွိေသာ ပဥၥမစ်ာန္။
ဟု ငါးပါးရွိသည္။
'ေမတၱာဒေယာ တေယာ စတုတၳဇၥဳာနိကာ' ဟူေသာ အဘိဓမၼတၳသဂၤဟ က်မ္းအဖြင့္
အရ ေမတၱာ၊ က႐ုဏာ၊ မုဒိတာ သံုးပါးတြင္ တပါးပါးကို ပြားမ်ားလွ်င္ ပထမစ်ာန္မွ
စတုတၳစ်ာန္အထိ ရႏိုင္သည္ဟု သိရ၏ ။

စ်ာန္၏အဓိပၸါယ္မွာ'ကိေလသာတို႔ကို ေလာင္ၿမိဳက္ျခင္း၊ ကိေလသာတို႔ကို ၿငိမ္းေစ
ျခင္း'ဟု ျဖစ္သည္။
သမထကမၼ႒ာန္း (၄၀)တြင္ ေမတၱာဘာ၀နာသည္ စ်ာန္တရားကို အျမန္ဆံုးရ၏။

စာေတြ႔၊ လက္ေတြ႔၊ႏွစ္ခုလံုးျပပါအံ့။
မဇၥိဳမပဏၰာသပါဠိေတာ္၊ ဓနဥၨာနီသုတ္အဖြင့္၌ ဓနဥၨာနီပုဏၰားႀကီးသည္
ေသခါနီးကာလတြင္ အရွင္သာရိပုတၱရာကို ပင့္ၿပီး တရားနာ၏။ အရွင္သာရိပုတၱရာက ေမတၱာပြားမ်ားနည္းကို ေဟာၾကားေပးေတာ္မူ၏။ တရား
နာရင္း၌ပင္ ေမတၱာဘာဝနာကို ပြားမ်ားေလရာ ပထမစ်ာန္ကိုရ၏။ ထိုပထမစ်ာန္
ႏွင့္ ေသေသာေၾကာင့္ ပထမစ်ာန္ျဗဟၼာ့ဘံုသို႔ ေရာက္ရ၏။ ထိုအေၾကာင္းကို ဗုဒၶ
သိေတာ္မူေသာအခါ 'မဂ္ဖိုလ္ရႏိုင္သူကို စ်ာန္ရေၾကာင္း တရားကိုသာ ေဟာရ
မည္ေလာ'ဟု အျပစ္တင္ေတာ္မူကာ ျဗဟၼာ့ျပည္အထိ လိုက္ၿပီး ဝိပႆနာတရားကို
ေဟာခိုင္းေတာ္မူ၏။
အရွင္သာရိပုတၱရာကလည္း လိုက္ေဟာ၏။ထို႔ေၾကာင့္ ျဗဟၼာ့ျပည္ေရာက္မွ ဓနဥၨာ
နီပုဏၰားသည္ မဂ္ဖိုလ္ကို ရသြား၏။ ထိုအခါမွစ၍ အရွင္သာရိပုတၱရာသည္ တရား
ေဟာသည့္အခါတိုင္း သစၥာေလးပါး ဝိပႆနာတရားကို ထည့္သြင္းေဟာၾကား
ေတာ့သည္။
ဤျဖစ္ရပ္၌ ေမတၱာတရားေဟာေနစဥ္ ခဏတာ အခ်ိန္တြင္းမွာပင္ စ်ာန္ရ သြား
သည္ကို ေထာက္ေသာအားျဖင့္ ကိေလသာၿငိမ္းေန႐ံု စ်ာန္ရဖို႔အတြက္ေလာက္
ကား မခဲယဥ္းဟု သိႏိုင္၏။

စ်ာန္ရပံုကို အလုပ္ႏွင့္ညိွ၍ လက္ေတြ႔ ျပအံ့။
ေမတၱာဘာဝနာကို စ်ာန္ရေအာင္ ပြားမ်ားလိုသူသည္ မိမိကိုယ္ကစ၍ ပြားမ်ားရ၏။ ၿပီးလွ်င္မိမိအေပၚ ေက်းဇူးအမ်ားဆံုး၊ မိမိအခ်စ္ျမတ္ႏိုးဆံုးပုဂၢိဳလ္၊ ၿပီးလွ်င္ မခ်စ္
မမုန္း အလယ္အလတ္ပုဂၢိဳလ္၊ ၿပီးလွ်င္ ရန္သူျဖစ္သူတို႔အေပၚ ပြားမ်ားရမည္။
ဤကား ဝိသုဒၶိမဂ္ အ႒ကထာလာအတိုင္းျဖစ္၏။

ထိုအစဥ္ကို မွတ္မိရန္ သီထားေသာ လကၤာတပုဒ္ကား -
"မိမိကိုယ္က၊ အဦးစ၍
ပိယမဇၥ်၊ ေဝရီက်ေအာင္
တစတစ၊ သံုးဝပုဂၢိဳလ္
ကိုယ္ႏွင့္အတူ၊ အမွ်မူ၍"
ပြားမ်ားမႈ အားေကာင္းလာသည္ႏွင့္ ပထမစ်ာန္ကို ရရွိ၏။ ပထမစ်ာန္ရပံုကား -
မိမိေမတၱာပို႔ လိုသူကို အာ႐ံုယူလိုက္လွ်င္ ခ်က္ခ်င္းရ၏။ဤသည္ကို'ပထမစ်ာန္၏
ပထမအဂၤါျဖစ္ေသာ ဝိတက္'ဟုေခၚ၏။ ထိုသူ၏ သြားပံု လာပံု က်န္းမာ ခ်မ္းသာ
ပံုကို လိုအပ္သလို သံုးသပ္ဆင္ျခင္၍ရ၏။ ဤသည္ကို 'ဝိစာရ'ဟုေခၚ၏။
ေမတၱာပြားေနခ်ိန္တြင္ ဘာနဲ႔မွ မတူေအာင္ အလြန္ႏွစ္သက္၏။ ဤသည္ကို ပီတိ
ဟုေခၚ၏။ ေမတၱာပြားေနခ်ိန္တြင္ အလြန္းခ်မ္းသာ၏။ ဤသည္ကို သုခဟုေခၚ၏။
ေမတၱာပြားေနခ်ိန္တြင္ စိတ္သည္ ေမတၱာခံယူသူအေပၚ၌ တည္ၾကည္ေန၏။ ဤ
သည္ကို 'ဧကဂၢတာ'ဟုေခၚ၏။ ထိုဧကဂၢတာ ေစတသိက္ကိုပင္ သမာဓိဟုလည္း
ေခၚၾက၏။

ဆိုအပ္ခဲ့ၿပီးေသာ စ်ာန္အဂၤါ ငါးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေနခ်ိန္ကို ပထမစ်ာန္ရသည္ဟု 
ေခၚသည္။ ထိုပထမစ်ာန္ ရ႐ံုမွ်ျဖင့္ ေျမလွ်ိဳးမိုးပ်ံ ကိုယ္ေယာင္ေဖ်ာက္ျခင္းမ်ား
မလုပ္ႏိုင္ေပ။ ထိုပထမစ်ာန္မွ ပဥၥမစ်ာန္အထိေရာက္ေအာင္ အစဥ္တိုင္း
အစုန္ ပြားမ်ားႏိုင္၏။ တဖန္ ပဥၥမစ်ာန္မွ ပထမစ်ာန္ ထိေရာက္ေအာင္
အဆန္လည္း ပြားမ်ားႏိုင္၏။

ထိုကဲ့သို႔ စ်ာန္ငါးပါးကို အစုန္အဆန္ ပြားမ်ားႏိုင္ၿပီး ဝသီေဘာ္ႏိုင္ေသာအခါ
အဘိညာဥ္ကိုရ၏။ ထိုအဘိညာဥ္ကို ရေသာအခါတြင္မွ ဝါေယာကသိုဏ္း 
ဝင္စားၿပီး မိမိကိုယ္ကို ေပါ့ပါးေစကာ ေကာင္းကင္သို႔ ပ်ံႏိုင္ျခင္းျဖစ္၏။
ဤစကားရပ္တို႔ကို ေထာက္၍ စ်ာန္ရ႐ံုမွ်ႏွင့္ ေကာင္းကင္မပ်ံႏိုင္၊ အဘိညာဥ္
အထိ ရမွသာ ေကာင္းကင္ပ်ံႏိုင္သည္ဟု ခြဲျခားမွတ္သားရမည္။
 အရွင္ဇဝန (ေမတၱာရွင္-ေ႐ႊျပည္သာ)